درباره دیگ در هم جوش

استاد داریوش شایگان در کتاب افسون زدگی جدید برای بیان توضیح مفهوم مدرنیته و متعاقبا پست مدرن از مفهوم دیگ در هم جوش استفاده  میکند که به گمانم مفهومی بسیار متداول در امورات این روزهای ماست.

برای بیان درک این مفهوم باید مثالی بزنم، خانه ای را تصور کنید که یک مادربزرگ و یک کودک و یک تینیجر و یک شخص جوان و یک میانسال در آن زندگی میکنند. کاشی های دستشویی به رنگ صورتی با گل های زرد است و رویش برچسب های باگزبانی و پو چسابنده شده، کنار در ورودی یک واکر پارک شده و بریده های گروه بی تی اس روی دیوار چسبیده است و روی آیینه رژ لب مالیده و در آستانه در پوتین های دارک نوجوان جا مانده است، دندان مصنوعی در کنار رژ سرخابی و اکلیل های رنگی و اسناد و چک و کنارش داروی مصرفی برای سقط جنین و ورق های داروی ملین و کمر درد و سرماخوردگی کودکان و . . . .

شاید مثال عمق ماجرا را بیان نکرده باشد اما حال و روز ما شده همین ظرف سالاد که از هرچیزی که خیالش را کنی در ظرف موجود است

از کریسمس و شب یلدا بگیر نا نوروز و سپندارمزگان و ولنتاین

از خاستگاری و بله برون و جهاز برون و پاتختی تا بچلر پارتی  و ساقدوش و گواهی بکارت

از نخود و لوبیا و ارزن و ماش و برنج و لپه و فولان و بهمان بگیر تا میوه های استوایی که خدایی نکرده جایی عقب نمانیم.

یکجایی از کتاب نویسنده پیش بینی میکند در پست مدرنیسم مذاهب بازیابی می شوند، چون مفاهیمی چون تعلق و فرهنگ جای خودرو پیدا کرده اند اما اینکه آدم خودش برای خود قبایی بدوزد که اندازه ی تن ش باشد نه اندازه ای که ملت بگویند خوب است کار بسیار دشواری است!

شبیه آزادی!

 این است که اصلا  هیچ کس حاضر به پذیرش آن نیست.آزادی را در مفاهیم و کتاب و شعاروا می نهیم و چیزی برای پیروی و تبعیت می یابیم تا نکند که در این بیایان باد همراه گون های سرگردان بکند و ببردمان!